Kiedy notariusz odmawia czynności notarialnych?

Jeśli w grę wchodzi obrót wartościami majątkowymi, notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnych. Takie zachowanie jest poparte ustawą prawną.

1. USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRANIU PIENIĘDZY ORAZ FINANSOWANIU TERRORYZMU

Ustawa z dnia 16 listopada 2000 roku traktuje o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Od 22 października 2009 roku tytuł ustawy brzmi o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 ze zm.). Jednak niejasne zapisy w wielu miejscach sprawiają, że problemy interpretacyjne się piętrzą.

• Artykuł 1. – ustawa określa zasady oraz tryb przeciwdziałania praniu pieniędzy, przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu, stosowania szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom oraz obowiązki podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym w zakresie gromadzenia i przekazywania informacji.

2. OBOWIĄZKI NOTARIUSZA

W wyżej przytoczonej ustawie obowiązki leżą szczególnie na barkach notariuszy. W jej rozumieniu notariusz wykonując swoją pracę dotyczącą obrotu wartości majątkowych, jest instytucją obowiązaną. A taką czynnością notarialną dotyczącą obrotu wartościami majątkowymi jest chociażby umowa sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego.

Za co notariusz jest odpowiedzialny?

• Za zidentyfikowanie klienta i zweryfikowanie jego tożsamości na podstawie dokumentów lub informacji publicznie dostępnych;

  • W przypadku osób fizycznych i ich przedstawicieli identyfikacja polega na ustaleniu i zapisaniu cech dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby oraz wszystkie dane.

  • W przypadku osób prawnych identyfikacja polega na ustaleniu i zapisaniu aktualnych danych z wyciągu Krajowego Rejestru Sądowego lub innego dokumentu wskazującego firmę, formę organizacyjną osoby prawnej, siedzibę, jej adres, numer identyfikacji podatkowej, a także dane osoby.

• Za podejmowanie czynności z zachowaniem należytej staranności w celu identyfikacji beneficjenta rzeczywistego i stosowaniu uzależnionych od oceny ryzyka odpowiednich środków weryfikacji jego tożsamości.

Ustalenie rzeczywistego beneficjanta jest znacznie trudniejszym zadaniem. Co rozumiemy przez termin beneficjent rzeczywisty transakcji?

• Osobę fizyczną lub osoby fizyczne będące właścicielami osoby prawnej lub sprawują kontrolę nad klientem i mają wpływ na osobę fizyczną, w imieniu której przeprowadza się transakcję;

• Osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które są udziałowcami lub akcjonariuszami lub posiadają prawo głosu na zgromadzeniu wspólników w wysokości powyżej 25 % w tej osobie prawnej;

Gdy notariusz nie jest w stanie wykonać należycie swoich obowiązków dotyczących beneficjenta i swojej odpowiedzialności, nie wykonuje dalej czynności notarialnych dotyczących obrotu wartościami majątkowymi oraz przekazuje sprawę Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej.