Obliczanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników

Artykuł 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określa, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników tworzy przychód, o którym wspomina artykuł 4 pkt 9. Jasno mówi on, że jako dochód pracownika rozumiemy przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Przychody takie mogą wynikać między innymi z pracy nakładczej, służby, zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy wykonywanej w okresie pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztu, stypendium sportowego, świadczeń społecznych wypłacanych osobom bezrobotnym, prowadzenia działalności pozarolniczej lub działalności prowadzonej na podstawie umowy zlecenia.

Trzeba zwrócić uwagę na to, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że przez przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub współdzielczego stosunku pracy rozumie się wszystkie wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną wypłacaną w naturze. Źródło takich wypłat oraz świadczeń nie ma tutaj znaczenia – mogą to być przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, dodatki za nadliczbowe godziny, najróżniejsze dodatki do wynagrodzenia, nagrody pracownicze, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop oraz wszystkie pozostałe kwoty otrzymywane w swoim zakładzie pracy. Nie ma tutaj żadnego znaczenia to, czy wysokość takich wypłat była ustalona z góry. W związku z tym zakres oskładkowania na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe będzie obejmować całościowy przychód każdego pracownika płynący z jego umowy o pracę. Swego czasu Sąd Najwyższy wydał w tej sprawie stosowny wyrok którym jasno określił, że pojęcie przychodu pracownika jest o wiele szersze niż samo podstawowe wynagrodzenie otrzymywane przez niego za wykonywaną pracę. Analizowana ustawa pokazuje zatem, że przez przychody z szeroko rozumianego stosunku pracy rozumieć możemy wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze lub ich ekwiwalenty, niezależnie od źródła ich pochodzenia. Mogą to być dodatki za nadprogramowe godziny pracy lub też inne dodatki do wynagrodzenia, nagrody pracownicze bądź też najróżniejsze ekwiwalenty, niezależnie od tego, czy wcześniej ich wysokość została ustalona. Patrząc na te przepisy w taki właśnie sposób, pod tę definicję możemy podciągnąć nawet rzeczy takie jak wypłata napiwków wypłacalnych w kasynach gry. Problem ten został kiedyś opisany w wyroku Sądu Najwyższego. Postawiono tam pytanie, co może decydować o tym, czy dana wypłata jest przychodem ze stosunku pracowniczego w myśl ustawy o podatku dochodowym. Sąd zadecydował, że decyduje o tym to, czy pracownik otrzymuje takie wynagrodzenie oraz to, czy jest ona określona w konkretnych przepisach z tym związanych. Obowiązujące obecnie przepisy skrywają w sobie dość bogaty katalog takich świadczeń, przez co możemy dojść do wniosku, że za przychód uznaje się tutaj wszystkie świadczenia jakie pracownik otrzymuje w związku ze swoim stosunkiem pracy. Wyjątkiem są tutaj jedynie te świadczenia, które w myśl przepisów są zwolnione z podatków – obowiązujące prawo wymienia kilka takich wyjątków. Warto przy tym mieć na uwadze to, że przepisy nie określają dodatku funkcyjnego ani też dodatku za wysługę lat jako zwolnionego z opodatkowania.

Sprawia to, że od takich dodatków również należy odprowadzać podatek od osób fizycznych. Na wstępie powiedzieliśmy, że podstawą składek na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe pracowników jest przychód określony w art. 4 pkt. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń socjalnych. Z przepisów tych wynika, że podstawą obliczania takich składek nie są poszczególne składniki wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika takie jak poszczególne dodatki czy świadczenia. Należy dowiedzieć się, które z tych rzeczy w świetle przepisów podlegają opodatkowaniu.