Odpowiedzialność karnoskarbowa księgowego

Prowadzenie działalności gospodarczej jest nieodłącznie związane z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Obecnie, większość firm stara się zatrudniać księgową/księgowego, by finanse przedsiębiorstwa były na bieżąco kontrolowane. W przypadku gdy finansami firmy zajmuje się osoba niekompetentna może dojść do sytuacji, w której rozliczenia będą prowadzone w nieprawidłowy sposób, co z kolei może skutkować sankcjami cywilnymi oraz karnymi dla przedsiębiorców oraz osób, które błędnie sporządziły dane dokumenty.

Kiedy Urząd Skarbowy wykryje nieprawidłowości w księgach (m.in. dotyczy to kreatywnej księgowości, nieprowadzenia ksiąg czy nie respektowania terminów rozliczeń) księgowy podlega karze ustalonej wg Kodeksu Karnego Skarbowego. Co więcej, kary za nierzetelne sprawozdanie finansowe dotyczą również kierownika jednostki nadzorującej pracę księgowego. Zakupy od nieuczciwych kontrahentów – odpowiedzialność karna zarządu i księgowych Zgodnie z art. 61 k.k.s osoba odpowiedzialna za popełnieni przestępstwa podatkowego karana jest grzywną w wysokości 240 stawek dziennych. Dotyczy to m.in. nierzetelnego prowadzenia ksiąg. W przypadku wykroczeń bądź błędnego prowadzenia ksiąg Kodeks Karny Skarbowy przewiduje karę grzywny. Nierzetelne informacje zawarte w księgach rachunkowych nie mogą stać się dowodami w postępowaniu. Przykładem zastosowania tego przepisu może być orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym to dokumencie czytamy, iż ze względu na nierzetelność ksiąg rachunkowych odmawia się uznanie ich za dowody w postępowaniu - „sporne faktury oraz dowody wpłaty [..] nie stanowią podstawy do zaliczenia ujętych w nich wydatków do kosztów uzyskania przychodu”. Jak zostało to już wcześniej wspomniane, nieprowadzenie ksiąg rachunkowych lub nieodpowiednie przechowywanie ksiąg również uprawnia do nałożenia właściwych kar. Pod pojęciem „niewłaściwe przechowywanie księgi” rozumie się przechowywanie dokumentów w innym miejscu niż prowadzona jest działalność lub w innym miejscu niż jest to wskazane przez podatnika. W przypadku gdy prowadzeniem rozliczeń i księgowości firmy zajmuje się „zatrudnione” biuro rachunkowe (lub inny podmiot, który posiada odpowiednie uprawnienia) za niewłaściwe miejsce uznaje się miejsce, które nie zostało wskazane w umowie z biurem rachunkowym. Nieprowadzenie lub niewłaściwe przechowywanie ksiąg może skutkować karą grzywny w postaci 240 stawek dziennych. Taka sama kara przewidziana jest dla podatników, którzy nie dotrzymają terminu przysługującego na poinformowanie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego lub podmiotu upoważnionego do wykonywania tego typu czynności. Czyny mniejszej wagi są karane identycznie jak w przypadku wykroczeń skarbowych.

Co ciekawe, od 1 stycznia tego roku (2015) Kodeks karny skarbowy wyróżnia nowy rodzaj wykroczenia skarbowego. Chodzi tu o niezłożenie do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego, opinii i raportu w określonym ustawowo terminie. W przypadku tego rodzaju przewinień przewiduje się karę grzywny, która będzie wynosiła od jednej dziesiątej do (maksymalnie) dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Ponadto, od 2015 roku przestępstwa skarbowe karane są grzywną w wysokości od 10 do 720 stawek dziennych. Ze względu na nowe, bardziej restrykcyjne przepisy, podatnik znajdzie w ustawie odpowiednią wzmiankę o niezbędnych dokumentach oraz o tym, czy zostały one odpowiednio złożone.